موتور برق که با نام مولد الکتریکی نیز در بازار شناخته می شود دستگاه یا ماشینی الکتریکی است که برای تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریسیته مورد استفاده قرار می گیرد. منبع تامین انرژی مکانیکی در این ماشین ها سوخت هایی مانند بنزین، گاز و یا گازوئیل می باشد. در واقع به هنگام سوختن مواد سوختی شفت داخل موتور برق به چرخش در می آید و این چرخش توسط ژنراتور تعبیه شده در آن به انرژی الکتریکی تبدیل می شود. در رابطه با کاربردی که موتور برق دارد طیف گسترده ای را می توان در نظر گرفت که هر یک از آن ها با توجه به توان هایی که برای هر یک از آن ها در نظر گرفته شده است تعیین می شوند.
برای مثال می توان گفت موتور برق هایی که توان بالاتری دارند برای مصارف صنعتی مناسب می باشند و در مصارف سنگین می توان از آن ها استفاده کرد. در رابطه با موتور هایی که توان پایین تری دارند می توان به موارد مصرف موقعیتی یا گاه و بی گاه اشاره کرد. در واقع اگر بخواهیم به طور کلی در رابطه با کاربرد موتور برق صحبت کنیم می توانیم به مواردی از جمله بیمارستان ها، هتل ها، منازل مسکونی، ساختمان های تجاری و مسکونی، واحد های صنعتی و … اشاره کنیم که در همه ی این موارد از این نوع دستگاه ها برای تامین انرژی استفاده می شود.
موتور برق چیست ؟ نکته ی مهمی که در خرید موتور برق از اهمیت بالایی برخوردار می باشد نوع سوخت مصرفی آن می باشد. بر این اساس این نوع ماشین ها را به سه دسته ی کلی تقسیم می کنند که معمولا برای انتخاب گزینه مناسب باید با ویژگی های هر مورد آشنایی داشت. در ادامه به بررسی بیشتر این موارد خواهیم پرداخت:
۱_ موتور برق گاز سوز: این گروه از موتور های برق به وسیله گاز انرژی مکانیکی را تولید می کنند و آن ها را می توان کم مصرف ترین نوع موتور های برق معرفی کرد. هم چنین آلودگی ایجاد شده در این گروه از موتور برق ها کم بوده و از لحاظ محیط زیستی استفاده از این مورد توصیه می شود. با توجه به نوع سوختی که برای این نوع از موتور های برق انتخاب شده است طول عمر بالاتری را نسبت به موارد دیگر می توان برای آن ها در نظر گرفت. از دیگر ویژگی های این گروه می توان به قیمت مناسب و بی خطر بودن آن اشاره کرد.
۲_ موتور برق بنزینی: این گروه از موتور های برق را می توان پر کاربرد ترین گروه در بین موارد دیگر معرفی کرد. معمولا در مکان هایی که امکان دسترسی به گاز وجود نداشته باشد از این نوع موتور برق استفاده می کنند. با توجه به نوع سوختی که برای این گروه از موتور های برق در نظر گرفته شده است باید توجه داشته باشید که از آن در محیط های بسته استفاده نکنید چرا که دی اکسید کربن و اکسید کربن آزاد شده از آن می تواند باعث خفگی شود. از جمله معایب این نوع موتور های برق می توان به آلودگی هوا اشاره کرد.
۳_ موتور برق دیزلی: تفاوتی که بین موتور های بنزینی و دیزلی وجود دارد را می توان این گونه توضیح داد که در موتور های بنزینی برای مشتعل شدن سوخت نیاز به جرقه وجود دارد و این در حالی است که اشتعال در موتور های دیزلی با استفاده از هوا در فشار و دمای معین انجام می گیرد. از مزیت های این نوع موتور های برق می توان به راندمان بالای آن اشاره کرد. به همین دلیل برای مصارف سنگین استفاده از این گزینه مناسب می باشد و معمولا برای طراحی موتور برق قدرت بالا از نوع دیزلی آن استفاده می کنند.
موتور برق چیست ؟ برای این که بتوان با نحوه عملکرد موتور برق آشنا شد لازم است ساختار کلی آن را بشناسیم. اجزای تشکیل دهنده موتور های برق شامل موارد زیر می باشد:
۱_ موتور: اصلی ترین بخش این نوع ماشین ها موتور می باشد که تامین کننده انرژی مکانیکی می باشد. هر چه توان موتور بیشتر باشد میزان برق تولیدی هم بیشتر خواهد بود.
۲_ آلترناتور: این قسمت وظیفه تولید برق متناوب را دارد. در واقع این بخش انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند.
۳_ سیستم سوخت رسانی: این قسمت از موتور برق با توجه به نوع سوخت مصرفی طراحی می شود و در هر مورد می تواند متفاوت باشد. برای طراحی این قسمت از دو نوع سیستم استفاده می کنند که گروه اول روی خود دستگاه نصب می شود و نوع دوم به صورت مجزا از دستگاه می باشد.
۴_ تنظیم کننده ولتاژ: همان طور که از نام این قسمت بر می آید تنظیم ولتاژ برق خروجی به عهده آن می باشد. علاوه بر این تبدیل مقدار AC به DC از وظایف دیگر این بخش می باشد.
۵_ پنل کنترل: یکی از بخش های مهم در ساختار موتور برق پنل کنترل می باشد که وظیفه ی آن تنظیم و راه اندازی دستگاه می باشد.
۶_ سیستم روغن کاری: همان طور که گفته شد قطعات مختلفی در این دستگاه ها وجود دارد که این قطعات بعد از مدتی دچار ساییدگی می شوند بنابراین لازم است برای جلوگیری از به وجود آمدن ساییدگی ها از روغن استفاده شود. عمل روغن کاری توسط سیستم روغن کاری انجام می گیرد.
۷_ سیستم خنک کننده: با توجه به این که قسمت موتور در این دستگاه ها در حال حرکت می باشد گرمای زیادی تولید می شود که این گرما می تواند مشکلاتی را برای دستگاه به وجود آورد. به همین دلیل از سیستم خنک کننده برای موتور برق استفاده می کنند. البته در برخی از موتور های برق از هوا برای خنک کردن موتور استفاده می کنند.
۸_ خروجی ها: خروجی قسمتی است که برق تولید شده از آن خارج می شود. در واقع از این طریق برق لازم به وسایل تغذیه کننده برق رسانده می شود. برای موتور های برق از دو نوع خروجی AC و DC استفاده می شود که تعداد این خروجی ها در دستگاه های مختلف می تواند متفاوت باشد.